- ارسال شده در ۱۳۹۵ شهریور ۲۴ ساعت ۱۷:۲۶
- توسط علی واعظ بزرگی
- ۰ نظر
- در مطالب عمومی » مطالب آموزشی
لژیونلا چیست؟
استفاده از آب در سیستم های سرمایشی و گرمایشی و همینطور سیستم های شستشو سطح زندگی بشر را بالاتر برده است.
و باعث راحتی و آسایش انسان گردیده است اما در کنار این مزایا، معایبی نیز وجود دارد که بهتر است آنها را بدانیم و در رفع آنها بکوشیم. یکی از این موارد باکتری لژیونلاست که ممکن به سلامتی شما آسیب وارد کند.
لژیونلا چیست؟
لژیونلا نوعی میکروباکتری است که بصورت طبیعی در آب خصوصا آب برکه ها و رودخانه ها موجود است و در صورتیکه مقدارش از حد خاصی تجاوز کند برای انسان ها به ویژه آنانی که سیستم ایمنی ضعیفی دارند، مانند افراد مسن، مصرف کنندگان دخانیات، افراد دارای بیماری های ناتوان کننده و بیماران ریوی خطرناک و حتی کشنده باشد.
امکان دارد این باکتری در برج‌های خنک‌کننده سیستم‌های تهویه مطبوع، کندانسورهای تبخیری و دستگاه‌های تولید چشمه‌گردابی مصنوعی، کولرهای آبی و نیز سیستم لوله کشی آب شرب وجود داشته باشد.
شرایط محیطی مناسب، باعث رشد سریع باکتری لژیونلا شده و ممکن است به سطحی خطرناک برسد. این افزایش باکتری لژیونلا می‌تواند منجر به اپیدمی و خطر ابتلای افراد مستعد به این بیماری شود.
این بیماری نام خود را از شیوع و همه‌گیری آن در ژولای ۱۹۷۶ در فیلادلفیا گرفته است، در آن سال در همایشی که توسط سربازان قدیمی گروه لژیون آمریکایی در هتلی برگزار شده بود ۱۸۲ نفر به سینه پهلوی حاد مبتلا شدند که ۸۲ نفر آنها فوت نمودند. در ژانویه ۱۹۷۷ عامل ایجاد کننده این همه‌گیری مشخص شد و باکتری آنرا لژیونلا، و گونه را لژیونلا پنوموفیلا نام نهادند
اکثر مبتلایان را اشخاص مسن و میانسال تشکیل می دهد. این بیماری معمولاً بصورت انفرادی مبتلا می نماید ولی همه‌گیری های آن در اکثر مواقع در فصل تابستان و اوائل پائیز دیده می شود برطبق آمار مختلف سالیانه بین ۸ الی ۱۸ هزارنفر در آمریکا به این بیماری مبتلا می شوند. در یک بررسی ده ساله، بیش از ۳۲۰۰۰ ابتلای انفرادی و ۶۰۰ همه‌گیری گزارش شده است.
اخیرا محققان کشف کرده‌اند که مردان، به‌ویژه مردان میانسال یا مسن، بیشتر از زنان مستعد ابتلا به بیماری لژیون ایرز هستند و افراد سیگاری یا افراد که از مشکلات ریوی رنج می‌برند، بیشتر با خطر ابتلا به این بیماری مواجه هستند.
چگونگی ابتلا انسان به باکتری لژیونلا
بصورت معمول باکتری لژیونلا نموفیلا از طریق تنفس و هنگامی که در قطرات ریز آب موجود در هوا معلق است، وارد ریه انسان می‌شود. به‌طور طبیعی دوره کمون یا نهفتگی این بیماری 2هفته است و ابتدا با علائم شبه‌آنفلوانزا شامل تب، لرز و سرفه‌های خشک ظاهر می‌شود. در موارد بسیار حاد می‌تواند مشکلات معدی-روده‌ای، از‌کار‌افتادگی سیستم عصبی، اسهال و در نهایت حمله بیماری پنومونی ایجاد کند.
درصورت وجود دمای زیر 20تا 45 درجه سلسیوس، تعداد باکتری لژیونلا افزایش می‌یابد. گرد و خاک، محل تجمع جلبک‌ها، لجن یا مواد ارگانیک یک منبع طبیعی غذایی برای این باکتری به‌شمار می‌رود. شیوع این بیماری، مستلزم وجود نوعی سیستم توزیع‌کننده که بتواند بخار آب تولید کند، (چشمه‌های آب، برج‌های خنک‌کننده یا استخرهای شنا) است.
اکثر افراد مبتلا به بیماری لژیون ایرز احساس بیماری نمی‌کنند و از هیچ نوع عوارض بیماری رنج نمی‌برند. این بیماری همچنین به‌طور مستقیم به افراد دیگر سرایت پیدا نمی‌کند و تنها می‌تواند از طریق دستگاه‌هایی نظیر دستگاه تهویه هوا یا سیستم‌های گرمایشی مرکزی منتشر شود. به همین دلیل احتمال شیوع این بیماری در میان افرادی که در خانه سالمندان و در مراکز مراقبتی زندگی می‌کنند و همچنین بیماران بیمارستان‌ها بسیار زیاد است و سیستم‌های آبی این نوع مراکز باید تحت کنترل و مراقبت ویژه قرار داشته باشند.
علائم بالینی
علائم شدید تر و حاد تر از سینه‌پهلوی معمولی است. تب، سرفه، بیحالی و درد و خستگی عضلانی از علائم عمده است. وجود خلط سینهو درد قفسه صدری و تپش قلباز علائم همراه است.
تشخیص و درمان
اقدامات پرتوشناسی ریه انجام می شود ولی اختصاصی نیست. در آزمایش خون علاوه بر علائم کلی عفونت و التهاب در سیستم دفاعی بدن، ممکنست با بررسی و کشت خون محیطی بتوان باکتری را کشف کرد هرچند رنگ آمیزیو یافتن باکتری مشکل است. از روش های دیگر می توان به کشت میکروب و یافتن باکتری در خلط و ترشحات سینه بیمار اشاره کرد.
برای درمان بیماری، علاوه بر مراقبت های ویژه، از تجویز آنتی بیوتیک های طیف وسیع و بخصوص گروه کینولون ها مثل لووفلوکساسین همچنین از گروه ماکرولیدها مثل آزیترومایسین استفاده می شود. دیگر آنتی بیوتیک ها مانند اریترومایسین و تتراسایکلین نیز کاربرد دارد.
رابطه سیستم لوله کشی و لژیونلا
موادی که برای ساخت لوله های آب استفاده می شود می تواند روی رشد لژیونلا تاثیرگذار باشد، مشروط بر آنکه مدیریت حرارتی درستی اعمال گردد:
- دمای آب سرد کمتر از 25 درجه
- دمای آب گرم بیشتر از 60 درجه
- عدم وجود هیچگونه ناحیه ای در سیستم لوله کشی که در آن آب راکد یا بدون جریان باشد.
اگر شرایط بالا اعمال شود، نیازی به استفاده از مواد اختصاصی در سیستم تامین آب نخواهید داشت.
زیست لایه (بیوفیلم):
به اجتماع یا ماتریس پیچیده از میکروارگانیسم ها و تولیدات میکروبی که به سطحی متصل شده باشند بیوفیلم گویند. عموما بیوفیلم ها از سلول های میکروارگانیسم ها که روی یک سطح تثبیت شده اند و در یک پلی مر خارج سلولی با منشا میکروبی فرو رفته اند, تشکیل شده اند.در این زمینه بیشتر مطالعات روی سلول های باکتریایی انجام شده است.(در مقایسه با سایر میکروارگانیسم ها),زیرا سلول های باکتریایی تقریبا به اکثر سطوحی که در محیطی ابکی قرار دارند به محکمی متصل می شوند. ترکیب آب و مواد استفاده شده در سیستم لوله کشی در تشکیل بیوفیلم در آب شرب در دمای 25 تا 60 درجه سانتیگراد موثر است. تشکیل بیوفیلم بیشتر در این فاصله دمایی شایع است و شانس تکثیر باکتری را افزایش می دهد.
لژیونلا نموفیلا
لژیونلا نموفیلا یکی از انواع باکتری لژیونلاست.این باکتری در صورت تنفس می تواند بیماری لژیونلوز یا لژیون ایر را ایجاد کند. هر چند انواع بسیار دیگری از این باکتری وجود دارند که کلا بی ضرر هستند. باکتری های یافت شده در 80% سیستم های لوله کشی از انواع بی ضرر بوده اند.
ارتباط بیماری لژیون ایرز با آب داخل برف پاک کن اتومبیل
مسئولان بهداشتی بریتانیا منبع جدیدی از بیماری لژیون ایرز، که موجب ذات الریه می شود و ممکن است مرگ آور باشد، شناسایی کرده اند.آنها کشف کرده اند که در آبی که در آبپاش برف پاک کن اتومبیل ها نگه داری می شود، لژیونلا وجود دارد که احتمالا دلیل ابتلای بسیاری از بیماران به بیماری لژیون ایرز شده است.
آب گرم راکد، محیط مناسبی برای رشد و تکثیر باکتری لژیونلا است که وقتی وارد دستگاه تنفسی می شود ممکن است باعث ذات الریه شود.
مقام های بهداشتی بریتانیا به رانندگان این کشور توصیه کردند که آبپاش برف پاک کن اتومبیل خود را به جای آب معمولی با مایع مخصوص این کار پر کنند تا این باکتری کشته شود.
آنها در طی مطالعات خود متوجه شدند که آمار مرگ و میر ناشی از ابتلا به بیماری لژیون ایرز در میان کسانی که به صورت حرفه ای رانندگی می کنند پنج برابر سایر شاغلین بوده است.
محققان در جریان یک مطالعه آزمایشی رد باکتری لژیونلا را در یک پنجم از اتومبیلهایی که در آبپاش برف پاک کن آنها مایع تمیز کننده حاوی ضد یخ ریخته نشده بود، پیدا کردند. این در حالی بود که در اتومبیلهایی که به ظرف آب برف پاک کن آنها مایع تمیز کننده حاوی ضد یخ اضافه شده بود، این باکتری یافت نشد.
خیلی وقت است که کارشناسان بهداشتی واقفند که دستگاه های تهویه هوا و دوش هایی که وارسی نمی شوند احتمالا منبع بیماری لژیون ایرز شده اند.
افراد با استشمام هوایی که حاوی قطرات آب آلوده به باکتری لژیونلاست - مانند آبی که از برف پاک کن به بیرون پاشیده و در هوا پراکنده می شود - ممکن است به این بیماری مبتلا شوند.
کارشناسان بهداشت در جریان مطالعه پرونده بیماران مبتلا به لژیون ایرز متوجه شدند که افرادی که شغلشان رانندگی است و در ظرف آبپاش برف پاک کن اتومبیل خود از مایع تمیز کننده حاوی ضد یخ استفاده نمی کنند، با بیشترین خطر ابتلا به این بیماری مواجه اند.
پرفسور هیو پنینگتون، کارشناس بهداشت عمومی گفت: "خوشبختانه لژیون ایرز یک بیماری نادر است اما بیماری بدی است. هر کاری که بتوانیم، بکنیم تا از ابتلا به آن جلوگیری کنیم مفید است. این کار خیلی سختی هم نیست. ریختن مایع تمیز کننده حاوی ضد یخ در آبپاش برف پاک کن به هر حال کار خوبی است چون هم شیشه جلوی اتومبیل را تمیز می کند و هم از یخ زدن آب روی آن جلوگیری می کند. استفاده از این مایع همچنین احتمال ابتلا به این بیماری را کاهش می دهد."
تحقیقات انجام شده توسط مرکز تحقیقات آب KIWA
KIWA یک سیستم تست برای لوله های ساخته شده از 4 ماده مختلف (مس، RVS، PE-Xc و PVC-C) ایجاد نموده تا اثر دما (25-45-55 و 60 درجه سانتیگراد) بر غلظت لژیونلا نموفیلا را بررسی کند. آزمون با آب نوشیدنی انجام شد که به آن لژیونلا نموفیلا افزوده شده بود. آزمایش با استفاده از یک شیر آب خانگی انجام گردید.
چه باید کرد؟
باید تلاش شود آب مصرفی منازل در دماهای زیر 25 درجه و بالای 60 درجه استفاده شود. استفاده از اتصالات برنجی برای 2 سال اول کاملا رشد لژیونلا را متوقف می کند. برای سال های بعد به تدریج این اثر کاهش می یابد.
تذکر: استفاده از منبع آب در پشت بام منازل، احتمال رشد و تکثیر لژیونلا را افزایش می دهد.
منابع:
- کاتالوگ سیستم لوله کشی شرکت هنکو بلژیک
- جام جم آنلاین
همشهری آنلاین