قوانین نصب دودکش پکیج شوفاژ دیواری چیست؟

• ارسال شده در ۱۳۹۵ بهمن ۰۳ ساعت ۱۶:۴۳
• توسط علی واعظ بزرگی
• ۰ نظر
• در مطالب عمومی » مطالب آموزشی

قوانین نصب دودکش پکیج شوفاژ دیواری چیست؟

          دستگاه پکیج شوفاژ دیواری یکی از مصرف کنندگان عمده مواد سوختی در یک واحد مسکونی می باشد. روشن بودن دستگاه در تمام مدت طول روز موجب گردیده است تا تولید کنندگان و مصرف کنندگان ملزم به رعایت دستور العمل ایمنی معینی باشند تا از بروز خطرات احتمالی جلوگیری به عمل آید. این قوانین و مقررات در سال 1352 برای اولین بار توسط دفتر تدوین مقررات ملی ساختمان ایران آماده سازی شد. ابتدا مقررات کلی ساختمان تنظیم و توسط دفتر ترویج نظام معماری به نهاد های ذیربط اعلام شد. به‌دنبال ادامه پژوهش‌های صورت گرفته در ایران، در سال 1362 دفتر شهرسازی و معماری، واحد شهرسازی و برنامه‌ریزی که در آن زمان دفتر ترویج نظام معماری از زیر مجموعه های آن گردیده بود؛ استاندارد های ملی در زمینه ساختمان در ایران را برای نخستین بار به صورت رسمی اعلام کرد. در سال 1374 نیز کمیته های مختلف، مباحث گوناگون ساختمان را به صورت قوانین جداگانه در هشت بحث مختلف تقسیم بندی کردند. در پایان، پس از تغییرات گسترده در مباحث فوق، در سال 1392 مبحث هفدهم که به دستورالعمل های لازم در زمینه تاسیسات مرتبط به مصرف انرژی می پردازد؛ به دستورالعمل اجرائی حال حاضر تبدیل شد. در این مطلب به ارائه خلاصه ای از قسمت های مرتبط با نصب پکیج های شوفاژ دیواری مبحث هفدهم خواهیم پرداخت.

عملکرد صحیح پکیج در فضای یک واحد مسکونی نیازمند تامین هوای تازه و شرایط استاندارد جهت خروج محصولات احتراق می باشد. این شرایط عبارت است از :

• پکیج باید در فضای بسته نصب شود.
• محل نصب پکیج باید بیشتر از 60 متر مربع مساحت و سقفی با ارتفاع حداقل 3 متر داشته باشد.
• محل نصب پکیج نباید درزبند کامل باشد. (داشتن پنجره دو جداره و استفاده از درب ضد سرقت به معنی درزبندی کامل است)
• قطر دودکش دستگاه حداقل 15 سانتی متر باشد.
• ارتفاع دودکش دستگاه حداقل 3.5 متر باشد.

پکیج شوفاژ دیواری بدون فن

          البته لازم به ذکر است در صورتی که شرایط فوق برای نصب پکیج فراهم بود و تنها محیط محل نصب پکیج، بصورت کامل درزبند شده باشد؛ می توان با استفاده از یک دریچه هوا به ابعاد 30×30 سانتی متر در فاصله یک متری دستگاه، هوای لازم برای عملکرد دستگاه را تامین کرد. اما سوالی که مطرح می شود این است که چرا با وجود آنکه شرایط فوق در اکثر ساختمان های کشور رعایت نشده است، باز هم شاهد نصب پکیج در واحد های مسکونی با شرایط غیر استاندارد هستیم؟

پکیج شوفاژ دیواری فن دار

          با توجه به عدم امکان فراهم سازی شرایط استاندارد نصب در تمامی واحد های ساختمانی توسط سازندگان، تولید کنندگان پکیج، دستگاه های خود را به گونه ای طراحی کرده اند که در صورت عدم وجود شرایط استاندارد نصب، دستگاه در محل نصب شده و بدون ایجاد خطر و یا نگرانی به کار خود ادامه دهد. بزرگترین مشکلات بر سر راه نصب پکیج، تامین شرایط لازم جهت خروج محصولات احتراق و تامین هوای تازه جهت اشتعال بهتر مشعل دستگاه می باشد. تولید کنندگان دستگاه های خود را بگونه ای طراحی می نمایند که این دستگاه ها هیچگونه ارتباطی با محیط بیرونی خود نداشته و تامین هوای تازه و خروج محصولات احتراق توسط فن موجود در دستگاه پکیج، صورت پذیرد. بدین گونه که با روشن شدن دستگاه، فن شروع به کار کرده و محصولات احتراق از مجرای در نظر گرفته شده بر روی دستگاه، خارج شده و بواسطه خلا ایجاد شده در درون دستگاه، عمل تامین هوای تازه نیز به کمک مجرای مخصوص خود رخ دهد. دستگاه فن دار به صورت کاملا محفظه بسته تولید می شود به گونه ای که هوای لازم جهت احتراق به هیچ وجه از محیط اطراف دستگاه تامین نمی شود. قسمت فوقانی دستگاه فن دار دارای دو استوانه داخل یکدیگر است که استوانه داخلی با قطر 6 سانتی متر محل خروج محصولات احتراق و استوانه خارجی با قطر 10 سانتی متر محل ورود هوای تازه می باشد. به کمک یک دودکش دو جداره و نصب آن روی دستگاه، می توان ضمن تخلیه محصولات احتراق از دریچه دودکش، هوای تازه را نیز تامین کرد و به صورت همزمان این دو عمل مهم انجام داد.

          دستگاه های فن دار برای نصب در محیط های کوچکتر از 60 متر مربع با سقف 3 متری (به همراه دودکش دو جداره)، محیط های باز مانند بالکن (تراس) یا حیاط خلوت (پیلوت)، محل هایی که قطر و ارتفاع دودکش آن استاندارد نباشد و محلی که به صورت کامل درزبند بوده و هیچگونه دریچه هوایی وجود نداشته باشد (در صورت استفاده از دودکش دو جداره)؛ مناسب است.

          مسئله دیگری که در زمان استفاده از دستگاه پکیج لازم است که به آن توجه گردد؛ نوع دودکش است. همانطور که اشاره شد دودکش دستگاه های بدون فن باید قطر 15 سانتی متر و ارتفاع حداقل 4 و حداکثر 15 متر داشته باشد. دستگاه های فن دار نیز دارای شرایط خاصی برای دودکش خود هستند. در ابتدا لازم است بدانیم که هر دستگاه پکیج نیاز مند دودکش است و داشتن و یا نداشتن فن دلیلی بر حذف دودکش نیست! دستگاه فن دار بنا بر صلاحدید کارشناس نصب می تواند دارای دودکش دو جداره بوده و یا نباشد. در محل هایی که امکان تامین هوای تازه از محیط اطراف دستگاه میسر نیست؛ از دودکش دو جداره و در دیگر محیط ها از یک دودکش استیل، آلومینیوم و یا گالوانیزه استاندارد با قطر 6 سانتی متر می توان استفاده نمود. حال ممکن است این دودکش از نزدیکی دستگاه به محیط اطراف منتقل شود و یا به داکت در نظر گرفته شده در ساختمان با قطر بیشتر از 6 سانتی متر متصل گردد. البته لازم است جهت جلوگیری از رسیدن دمای محصولات احتراق به دمای چگالش و همچنین وجود فشار هوای لازم جهت خروج این محصولات، ارتفاع داکت نهایتا 15 متر باشد.

          در برخی از ساختمان ها شرایط برای نصب پکیج بسیار سخت تر است. به طور مثال در یک ساختمان کمتر از 60 متر درزبند، امکان ساخت دریچه هوا در نزدیکی پکیج میسر نیست و این پکیج الزاما در داخل واحد نصب می شود. دودکش دو جداره می تواند گره گشای این مشکل باشد ولی دودکش دو جداره نیز دارای شرایط نصب مخصوصی است که ممکن است برخی از ساختمان ها دارای این شرایط نباشند. این شرایط بگونه ای است که با توجه به عبور هوای تازه از کنار محصولات احتراق، دمای این محصولات به سرعت کاهش می یابد. بر این اساس جهت جلوگیری از بروز چگالش لازم است دودکش دو جداره طولی حداقل 80 سانتی متری و حدااکثر 4 متر داشته باشد که این میزان طول در صورت استفاده از زانویی 90 درجه به میزان 1 متر به ازای هر زانو کاهش می یابد.  برای این مورد، نصاب از سوراخ های موجود روی وجه فوقانی دستگاه کمک می گیرد. این سوراخ ها در کنار محل خروج دودکش و در دو طرف آن با قطر 6 سانتی متر تعبیه شده اند. این سوراخ ها به محفظه احتراق دستگاه متصل هستند و در حالت عادی توسط کارخانه سازنده مسدود شده اند. در این مواقع، نصاب از یک دودکش با قطر 6 سانتی متر استفاده کرده و آن را به خروجی دودکش دستگاه متصل می نماید. نصاب، محل تامین هوای واقع بر روی دستگاه (استوانه 10 سانتی متری) را با لوازم استاندارد کور می کند. سپس به صلاحدید خود و بر حسب نیاز یکی از سوراخ های ذکر شده را باز کرده و به کمک یک داکت دیگر هوای لازم را از نزدیکترین پنجره یا دریچه هوای موجود تامین می نماید. البته باید مجموع طول داکت تامین هوا و داکت خروج محصولات احتراق (دودکش) حداکثر 15 متر باشد در غیر اینصورت محل نصب دستگاه باید تغییر نماید.

          ناظرین محترم در زمان نظارت بر نحوه نصب پکیج، باید این موارد را درنظر بگیرند که حتما هوای لازم در هنگام کار دستگاه تامین و محصولات احتراق بدون مشکل به سرعت از دستگاه خارج شود. البته ناظرین محترم و نصاب های گرامی توجه داشته باشند که در زمان خروج دودکش از ساختمان، کلاهک تعدیل مناسب با رعایت استاندارد های تعیین شده شامل طول کلاهک و فاصله استاندارد از پنجره ها و کولر، نصب شود.

نمونه یک دودکش دو جداره و با تجهیزات کامل

         در پایان به صورت خلاصه قوانین نصب دودکش در پکیج های فن دار و بدون فن را مرور می کنیم.

دستگاه پکیج شوفاژ دیواری بدون فن:

نوع دودکش: تک جداره

حداقل قطر دودکش: 15 سانتی متر

حداقل ارتفاع دودکش: 4 متر

حداکثر ارتفاع دودکش: 15 متر

حداقل فضای محل نصب: 60 متر

دستگاه پکیج شوفاژ دیواری فن دار:

نوع دودکش: دو جداره یا تک جداره

حداقل قطر دودکش: 6 سانتی متر برای دودکش و 10 سانتی متر برای تامین هوای تازه

حداقل طول دودکش دو جداره و تک جداره: 80 سانتی متر

حداکثر طول دودکش دو جداره: 4 متر (به ازای هر زانوی 90 درجه 1 متر از طول دودکش کسر می شود)

حداکثر طول دودکش تک جداره: 15 متر

لازم به ذکر است در صورت وجود شرایط لازم برای نصب دودکش دو جداره، این نوع دودکش برای پکیج های شوفاژ دیواری فن دار توصیه می شود.